Naar
Vertaling § 1 Klokken
Naar
Centrale Hal
Naar
Uitleg Inleiding
Over de elektrodynamica van bewegende voorwerpen ;
door A. Einstein
__________
Het is bekend dat de
theorie van Maxwell over de elektrodynamica, als deze – volgens de huidige
opvatting – wordt toegepast op bewegende
voorwerpen, een niet–symmetrische beschrijving van het fysisch gedrag
oplevert, die niets te maken lijkt te hebben met het verschijnsel zelf. Denk
bijvoorbeeld aan de elektrodynamische wisselwerking tussen een magneet en een
geleider. Het verschijnsel dat kan worden waargenomen hangt in dit geval
slechts af van de relatieve beweging van de geleider en de magneet ten
opzichte van elkaar, terwijl volgens de gangbare opvatting de beide
mogelijkheden, namelijk dat de geleider het bewegende voorwerp is of dat de
magneet het is, streng uit elkaar moeten worden gehouden. Als namelijk de
magneet beweegt en de geleider in rust is, zal er rondom de magneet een
elektrisch veld met een bepaalde hoeveelheid energie ontstaan, dat op de
plaatsen waar zich de geleider bevindt, een stroom opwekt. Als daarentegen
de magneet in rust is en de geleider in beweging wordt gebracht, ontstaat er
in de omgeving van de magneet géén elektrisch veld, maar er ontstaat
volgens die opvatting in de geleider een elektromotorische kracht, wat niet
hetzelfde is als een energie, die – er van uitgaande dat de beweging van
de magneet en de geleider ten opzichte van elkaar in beide gevallen gelijk
is – tot elektrische stromen leidt van dezelfde grootte en met eenzelfde
verloop als in het eerste geval de elektrische kracht deed.
Gelijksoortige
voorbeelden, alsmede de mislukte pogingen de relatieve beweging van de aarde
ten opzichte van de "lichtether" aan te tonen, doen het vermoeden
rijzen dat het begrip "absolute rust" niet alleen in de mechanica,
maar evenmin in de elektrodynamica strookt met de aard van de natuurkundige
verschijnselen. Veeleer is het zo dat in alle coördinatenstelsels waarvoor
de wetten der mechanica geldig blijven, ook de wetten van de elektrodynamica
en de optica geldig blijven, zoals dit overigens al voor een benadering in
de eerste orde van grootte is bewezen. We willen dit vermoeden (waarvan de
strekking in het vervolg het "relativiteitsprincipe" zal worden
genoemd) tot aanname verheffen en bovendien de hiermee slechts schijnbaar in
tegenspraak zijnde aanname
doen dat het licht in de lege ruimte zich altijd met een vaste snelheid c
voortplant, die onafhankelijk is van de bewegingstoestand van het voorwerp
dat het licht heeft uitgezonden. Deze
beide veronderstellingen zijn voldoende om op basis van de theorie van
Maxwell voor objecten in rust tot een eenvoudige theorie voor de
elektrodynamica van bewegende voorwerpen te komen, die niet geplaagd wordt
door innerlijke tegenstrijdigheden. Het bestaan van een
"lichtether" zal in zoverre overbodig blijken te zijn dat, volgens
de hier gepresenteerde ideeën, noch een "ruimte in absolute
rust", die aan bijzondere eigenschappen moet voldoen, hoeft te worden
ingevoerd, noch aan een punt van de lege ruimte, waar zich elektromagnetisch
processen voordoen, een snelheidsvector hoeft te worden toegekend.
De theorie die hier zal worden uiteengezet, gaat uit –
zoals iedere theorie over de elektrodynamica – van de bewegingsleer van
onvervormbare voorwerpen omdat met een dergelijke theorie uitspraken over de
relatie tussen onvervormbare voorwerpen (coördinatenstelsels), klokken en
elektromagnetische processen kunnen worden gedaan. De dieperliggende oorzaak
van de problemen waarmee de elektrodynamica van bewegende voorwerpen
momenteel worstelt, is er in gelegen dat men met dit gegeven onvoldoende
rekening heeft gehouden.
Terug
|
© Niets
uit deze vertaling mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door
middel van druk, fotokopie. microfilm of op welke andere wijze ook zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van de vertaler H.J.Dorrestijn
|
|